Hali hazırda oldukça kapsamlı bir terminoloji ve anatomi bilgisi gerektiren tıp metinleri çevirisi, üstüne bir de standardize edilmemiş kısaltmalar kullanılınca iyice içinden çıkılmaz bir hal alabiliyor. Genellikle muayene raporlarında kullanılan bazı kısaltmaları siz değerli MTO Blog okurları için derledik.
Tıpta kısaltmalar oldukça yaygın kullanılan bir yazım tekniğidir. Hem zamanla yarışan doktorlar için tasarruf anlamına gelir hem de bazı konu veya olayları sadece tıp alanında uzman kişilerle tartışırken kullanılan özel bir jargon görevi görür. Dolayısıyla bu tıbbi kısaltmalar bazı ülkelerde belirli bir standart etrafında toplanmış ve değişkenlik göstermemektedir. Ancak, ülkemiz de dahil olmak üzere çoğu ülkede bu standardizasyon henüz mevcut değildir ve kısaltmalar bir sağlık kuruluşundan diğerine veya bir doktordan diğerine değişebilmektedir. Aynı dil içerisindeki iletişim üzerinde çok fazla sıkıntı teşkil etmeyen bu değişkenlik söz konusu belge veya raporların çevirisinde ise oldukça sorun yaratmaktadır.
Medikal Tercüme Ofisi olarak yılları aşkın deneyimimizle ve profesyonel çevirmen ekibimizle bu tür zorlukların üstesinden gelsek de genellikle muayene raporlarında kullanılan ve çoğu kaynakta bulunması zor bazı kısaltmaları sizler medikal tercüme alanına ilgi duyan genç çevirmenler için derledik. Keyifli okumalar!
| Kısaltma | Karşılık |
|---|---|
| Med. T. | Medikal Tedavi |
| Tm | Tümör |
| KC | Karaciğer |
| AC/Akc | Akciğer |
| KT | Kemoterapi |
| RT | Radyoterapi |
| LN | Lenf nodu |
| RV | Reçete verildi. |
| GRV | Gözlük reçetesi verildi. |
| D Eks. | Demir eksikliği |
| Ex | Exitus |
| PTÖ | Pretibial ödem |
| Bx | Biyopsi |
| Dx | Diyagnoz, teşhis |
| HSM | Hepatosplenomegali |
| LAP | Lenfadenopati |
| JVD | Jugular venöz dolgunluk |
| FM | Fiziksel muayene |
| TİT | Tam idrar tahlili |
| Det. | Detertraj (Diş taşı temizliği) |
| Cx | Sirkumfleks arter – Serviks |
| Öz. Yok | Özellik Yok |
| N: | Nabız |
| Exp/Eksp. | Ekspirasyon (nefes verme) |
| SS* | Solunum sesleri |
| KVS | Kardiovasküler sistem |
| NM | Nörolojik muayene |
| Abd. | Abdomen |
| GD | Genel durum |
| NSR | Normal sinüs ritim |
| PA AC Gr. | Posterior Anterior Akciğer Grafisi |
| Kons. | Konsültasyon |
| Kş | Kan şekeri |
| DM | Diabetes Mellitus |
| HT | Hipertansiyon |
| ABY | Akut böbrek yetmezliği |
| KBY | Kronik böbrek yetmezliği |
- SS muayene raporlarında fiziksel muayene bulguları kısmında kullanılıyorsa “solunum sesleri” anlamına gelir. Ancak, bazı şüpheli bulgular için doktorlar muayene esnasında hastalardan aile üyelerinin sağlık geçmişleri hakkında soru sorabilir ve bunları not edebilir. Eğer bu kısaltma şuna benzer bir örnekte kullanılıyorsa: “Erkek Kardeş: DM, HT, 50 y, SS.” bu durumda bu kısaltma “sağ ve sağlıklı” anlamına gelir. Bu ayrım iyi yapılmalıdır.
Bonus
Tıbbi tercümeye adım atan yeni bir tercüman için saç beyazlatabilecek bir kısaltma: “1h sk“
Yine muayene raporlarında, raporun son kısımlarında doktorun öneri ve görüşlerinin yer aldığı kısımda görülebilen bu vb. kısaltmalar “1 hafta sonra kontrol” anlamına gelir. Bu kalıp bazı durumlarda “10g sk, 1y sk, 3a sk” gibi değiştirilebilir ve malumunuzdur ki G: gün, Y: yıl ve A: ay anlamına gelir.
